Z urlopu wróciłeś z urazem zęba? Oto co możesz zrobić Opublikowano 23 sierpnia 2018

Latem ryzyko urazów zębów rośnie

Kolejki pacjentów pod gabinetami dentystów to częsty widok po wakacjach. Jaki jest powód? Jednym z najczęstszych problemów stomatologicznych po urlopie są uszkodzenia zębów na skutek wakacyjnych szaleństw. Według badań przeprowadzonych na University of Alabama, ryzyko wypadków i urazów zębowych może wzrosnąć latem, co szczególnie dotyczy dzieci i nastolatków. Do gabinetu trafiają jednak osoby w każdym wieku. Jak podaje, Journal of the American Dental Association, 13-39% wszystkich urazów zębów jest związanych ze sportem.

-  Wszelkie aktywności na świeżym powietrzu mogą sprzyjać urazom. Wypadki zdarzają się m.in. na basenie, ściance wspinaczkowej czy podczas uprawiania sportów kontaktowych. Wystarczy niefortunne poślizgnięcie czy kolizja, aby ucierpiały również zęby. Jeśli uszkodzenie jest rozległe lub daje niepokojące objawy, to może wymagać pilnej interwencji u dentysty - mówi Joanna Oleksiak, stomatolog z gabinetu Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.

Jakie będą objawy uszkodzonego zęba? Pęknięcie zęba nie zawsze jest widoczne gołym okiem, nie zawsze daje też konkretne symptomy. Jeśli jednak wystąpi ból na nagryzanie lub żucie jedzenia, ból niewyjaśniony, który pojawia się i znika, obrzęk dziąseł wokół uszkodzonego zęba, nadwrażliwość na gorące, zimne lub słodkie pokarmy i płyny – może to świadczyć o rozległym pęknięciu zęba.

Choć urazy to najczęstsza przyczyna pęknięć zęba to nie jedyna. – Zęby mogą ulec pęknięciu lub uszczerbieniu w kontakcie z twardymi pokarmami np. pestkami owoców, ziarnami popcornu, kostkami lodu lub przy nawykowym gryzieniu przedmiotów np. długopisu. Bardziej podatne na pęknięcia są również zęby z nieprawidłowo założonym wypełnieniem np. zbyt wysoką plombą, ale także zęby ze srebrnym wypełnieniem – amalgamat działa jak klin i osłabia strukturę zęba. Jeśli wypełnienie amalgamatowe zajmuje więcej niż połowę zęba, wzrasta ryzyko, że ząb się ukruszy, pęknie, a nawet złamie, szczególnie przy jedzeniu i nagłych zmianach temperatury. Ryzyko pęknięć tkanek twardych stwarza również choroba okluzyjna zębów, która sprzyja zgrzytaniu zębami i przeciążeniom zgryzu – wyjaśnia ekspert.

Nie panikuj! Najpierw diagnoza

Każdy, kto podejrzewa, że ​​ma pęknięty ząb, powinien umówić się z dentystą tak szybko, jak to możliwe. Pozostawienie nieleczonego, uszkodzonego zęba może z czasem prowadzić do groźnych powikłań. Gdy jest ukruszony i posiada ostre krawędzie może podrażniać błony śluzowej, język czy wewnętrzną część policzków. Co więcej, utrzymujący się ból, obrzęk, nieprzyjemny zapach z ust lub ból węzłów chłonnych szyi powinien dać nam do myślenia. Może to świadczyć o rozwoju ropnia okołozębowego, który wymaga oczyszczenia i zastosowania antybiotyków.

- Podczas wizyty badamy ząb np. przy użyciu m.in. lupy lub mikroskopu stomatologicznego, sprawdzamy, czy nie wytworzył się obrzęk i stan zapalny. Za pomocą specjalnego barwnika możemy też spróbować uwidocznić powstałe pęknięcia. Wykonujemy również zdjęcie rentgenowskie, które nie zawsze ukaże pęknięcie, ale może zobrazować problemy z miazgą zębową, które zdarzają się wskutek urazu mechanicznego – mówi stomatolog.

Uszkodzony ząb wymaga odbudowy

Pęknięcia mogą mieć różną długość, głębokość, jak i umiejscowienie. - Te najmniejsze mogą rozwijać się w obszarze szkliwa zębowego, co dotyczy wielu osób. Drobne pęknięcia mogą być niewidoczne, nawet na zdjęciu RTG. Jeśli ząb nie daje żadnych objawów, to takich mikrouszkodzeń się nie leczy, tylko obserwuje. Jeśli jednak pęknięcie na skutek urazu jest na tyle rozległe, że dosięga miazgi zębowej, to należy od razu reagować. Wówczas niezbędna może się okazać interwencja endodonty i  leczenie pod mikroskopem – ocenia Joanna Oleksiak.

W gabinecie dentysty znajdziemy wiele rozwiązań protetycznych i estetycznych na problem pękniętych czy ukruszonych zębów. Wybór metody zależy jednak od lokalizacji pęknięcia i stopnia uszkodzenia. Zabiegi obejmują m.in.:

-  odbudowę zęba za pomocą wypełnienia stomatologicznego nawet na jednej wizycie. Jeśli uszkodzenie dotyczy przedniego zęba to możliwa jest procedura zwana bondingiem, w której wykorzystuje się plastyczny materiał kompozytowy (czasem możliwe jest również doklejenie złamanego fragmentu zęba). Stomatolog przygotowuje odpowiednio ząb, następnie pokrywa go kolejnymi warstwami żywicy kompozytowej w naturalnym odcieniu, aż uzyska odpowiedni kształt oraz długość i utwardza wypełnienie. To najlepsza i najszybsza metoda rekonstrukcji w przypadku niewielkich uszkodzeń tkanki twardej zęba.

- odbudowę za pomocą licówki – stomatolog najpierw szlifuje ząb, następnie przy użyciu specjalnego cementu mocuje na jego zewnętrznej powierzchni cienki ceramiczny płatek, który stanowi naturalne przedłużenie zęba. Ceramiczna licówka jest odporna na przebarwienia, daje trwały i estetyczny efekt – zawsze dobierany jest odpowiedni kształt i odcień. Licówki to uniwersalne rozwiązanie, zarówno w przypadku większych uszkodzeń, np. złamań, jak i ukruszenia lub asymetrii zębów przednich, w strefie estetycznej uśmiechu (od „jedynki” do „piątki”).

- odbudowę za pomocą korony, która całkowicie pokryje pęknięty lub złamany ząb. Założenie korony zazwyczaj wymaga 2 wizyt, w tym czasie nosimy tzw. koronę tymczasową. Koronę można zastosować przy większości pękniętych zębów.

- alternatywą dla plomby czy korony może być wypełnienie typu inlay/onlay, Inlaye możemy wykonywać zarówno z ceramiki (np. onlaye w zasięgu linii uśmiechu), jak i kompozytu (przy nierównych lub uszkodzonych zgrzytaniem zębach). Ten rodzaj wypełnienia jest bardziej trwały niż kompozyt, wzmacnia strukturę zęba oraz odwzorowuje jego naturalną anatomię. Sprawdza się jako odbudowa po leczeniu kanałowym lub w przypadku znacznego starcia zębów bocznych.

W najcięższych przypadkach, gdy pęknięcie objęło cały ząb, a uraz mechaniczny spowodował uszkodzenia żywej miazgi zębowej, przed odbudową zęba konieczne będzie leczenie kanałowe zęba. Dopiero po nim ząb odbudowuje się za pomocą korony na wkładzie koronowo-korzeniowym.

Jeśli ząb jest bardzo uszkodzony, jedynym możliwym rozwiązaniem może być jego usunięcie i odbudowa za pomocą mostu lub implantu stomatologicznego.

- Istnieje wiele możliwości odbudowy złamanych, ukruszonych zębów przednich i bocznych. Ważne, aby wybierać rozwiązanie możliwie małoinwazyjne, a jednocześnie w sposób estetyczny odbudowujące ząb. Na wizycie decydujemy, jaka opcja będzie najlepsza dla pacjenta – wyjaśnia stomatolog.

Jak chronić swoje zęby?

Nie jesteśmy w stanie zapobiec wszystkim wypadkom lub urazom, ale aby nie dopuścić do uszkodzeń zębów warto reagować w przypadku zgrzytania zębami i nieświadomego zaciskania szczęk. W trakcie uprawiania sportów na zęby powinniśmy zakładać ochraniacz, czyli specjalną szynę, która zabezpiecza zęby przed potencjalnym urazem.