Światowy Dzień Cukrzycy już 14 listopada. Jak cukrzyca wpływa na zdrowie jamy ustnej? Opublikowano 5 listopada 2018

Dentyści coraz częściej pomagają diagnozować cukrzycę

 

Od dentysty wrócimy ze skierowaniem na badanie poziomu glukozy we krwi? To możliwe. Coraz częściej stomatolodzy jako pierwsi zauważają symptomy nieleczonej,  a nieraz zaawansowanej cukrzycy. W jednym z warszawskich gabinetów w ciągu miesiąca jest nawet 5 takich przypadków. A to tylko wycinek gigantycznego problemu.

 

Epidemia cukrzycy, także w Polsce?

 

Na całym świecie rośnie liczba osób chorych na cukrzycę. Z danych WHO wynika, że tylko w latach 1980-2014 wskaźnik zachorowań wzrósł aż czterokrotnie i dziś cierpi na nią blisko 442 mln osób!  Także w Polsce cukrzyca zbiera swoje żniwo.

 

W kraju choruje ponad 2,7 miliona osób, z czego aż 550 tys. nie jest świadome swojego stanu zdrowia – wynika z badań zaprezentowanych przez Komitet Zdrowia Publicznego PAN. Zachorowalność rośnie z wiekiem. Najwięcej jest chorych po 50. roku życia. Częściej na cukrzycę zapadają też kobiety.

 

Szacuje się, że ponad 6 proc. kobiet w Polsce ma cukrzycę typu 1 lub 2. Wśród mężczyzn odsetek ten wynosi ponad 5 proc. Niepokojące są także inne statystyki, jakie przytacza GUS. Aż 50% zgonów w Polsce wywołane jest chorobami serca i udarami, których częstą przyczyną jest nieleczona lub źle kontrolowana cukrzyca.

 

Warszawa: 4-5 osób miesięcznie z podejrzeniem cukrzycy u dentysty

 

Skalę problemu zauważają także stomatolodzy. Dentyści coraz częściej stają się lekarzami pierwszego kontaktu, którzy kierują pacjentów z podejrzeniem cukrzycy na badania krwi lub do lekarzy rodzinnych. Powód?  Wpływ choroby na zęby i zdrowie całej jamy ustnej jest łatwy do zauważenia, nawet przy zwykłym przeglądzie czy usuwaniu kamienia nazębnego w gabinecie.

 

– Cukrzyca daje dość charakterystyczny obraz w jamie ustnej. Niektóre objawy np. suchość w ustach, pieczenie, kandydoza jamy ustnej, stany zapalne i infekcje dziąseł, krwawienia z nich czy trudno leczące się rany w ustach, a nawet zaburzenia smaku, mogą wskazywać na wahania poziomu glukozy we krwi. U dzieci np. typowe jest przedwczesne wyrzynanie się zębów stałych. Specyficznym objawem zaawansowanej cukrzycy, a dokładnie jej powikłania tzw. kwasicy ketonowej, jest również utrzymujący się nieświeży oddech. Wyczuwalny jest wówczas silny zapach acetonu, który przypomina słodką, owocową woń. Kwasica ketonowa może doprowadzić do śpiączki i stanowi bezpośrednie zagrożenie życia dla pacjenta - mówi lek. stom. Monika Stachowicz z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent  w Warszawie.

 

Widząc typowe dla cukrzycy objawy w jamie ustnej, dentyści coraz częściej reagują. - Jeśli pacjent sygnalizuje, że dba o higienę, a mimo to zmiany chorobowe szybko postępują, a do tego w rodzinie pojawia się cukrzyca, to takiego pacjenta wysyłamy na badania krwi. Zwłaszcza jeśli dawno nie wykonywał badań kontrolnych, ma nadwagę i jest po 50-tce – mówi dentysta.

 

Światowy Dzień Cukrzycy 14 listopada 2018

 

Tego typu przypadków u dentystów w ostatnich miesiącach przybywa. - Pacjentów z cukrzycą jest coraz więcej. Tylko z naszej kliniki co miesiąc 4-5 osób kierujemy na badania glukozy we krwi, żeby się upewnić, co do naszych podejrzeń lub je wykluczyć. W tej grupie są najczęściej pacjenci po 50. roku życia, ale też młodsi, 20-30-latkowie z historią choroby w rodzinie. W około 60%  dodatkowe badania zalecamy kobietom. Niestety w blisko 80% przypadków nasze podejrzenia się potwierdzają – informuje stomatolog.

 

Cukrzyca wpływa na zęby… i nie tylko

 

Skutki nieleczonej cukrzycy mogą być katastrofalne zarówno dla jamy ustnej, jak i całego organizmu. Osoby z wysokim poziomem glukozy we krwi są bardziej narażone na rozwój stanów zapalnych dziąseł. Zgodnie z  raportem IOSR Journal of Dental and Medical Sciences 1 na 3 pacjentów z cukrzycą doświadcza również chorób przyzębia, np. paradontozy. Do tego u cukrzyków rośnie predyspozycja do infekcji bakteryjnych tkanek miękkich, drożdżycy jamy ustnej, a także suchości jamy ustnej, która prowadzi m.in. do owrzodzeń. W przypadku tej ostatniej przypadłości niedobór śliny może przyspieszyć także rozwój próchnicy.

 

- Cukrzyca sprawia, że wiele schorzeń jamy ustnej ma zaostrzony przebieg, a ich leczenie jest o wiele trudniejsze i dłuższe. Dlatego pacjent z cukrzycą wymaga innego podejścia podczas zabiegów stomatologicznych. Trudniej goją się np. rany po zabiegach stomatologicznych, rośnie także ryzyko infekcji, bo wysoki poziom cukru obniża odporność i uniemożliwia białym krwinkom zwalczanie bakterii. Co więcej, u pacjentów z cukrzycą należy również leczyć choroby przyzębia, gdy te występują. Infekcje dziąseł osłabiają bowiem zdolność organizmu do kontrolowania poziomu cukru we krwi i upośledzają działanie insuliny – mówi ekspert Periodent.

 

Nieleczona cukrzyca sieje także spustoszenie w całym organizmie, powodując ogrom powikłań groźnych dla życia. W tym m.in. śpiączki cukrzycowej (kwasicy ketonowej), rozwoju tzw. stopy cukrzycowej, udaru mózgu, zmian w dużych naczyniach krwionośnych mogących prowadzić m.in. do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, a konsekwencji do zawału. Utrzymujący się podwyższony poziom cukru może odpowiadać także za pogorszenie się wzroku (m.in. retinopatia cukrzycowa), rozwoju chorób skóry i nefropatii cukrzycowej, która nieleczona prowadzi z kolei do niewydolności nerek.

 

Cukrzyca a zdrowie jamy ustnej w Pytaniach i Odpowiedziach - radzi  Iwona Zaremba, higienistka stomatologiczna z Centrum Leczenia i Profilaktyki Paradontozy Periodent w Warszawie

 

 

Do takich niepokojących objawów należą grzybicze zapalenie jamy ustnej i kącików ust oraz grzybicze nadkażenie czerwieni wargowej. Ponadto szybko postępująca próchnica, paradontopatyczne odsłonięcie szyjek zębowych i nadmierna ruchomość zębów, a także blady język oraz suchość w jamie ustnej.

 

Higiena zębów w przypadku osób chorujących na cukrzycę ma bardzo duże znaczenie dla zdrowia. Ma pośredni wpływ na przebieg cukrzycy, ponieważ u pacjentów z kamieniem nazębnym (w szczególności poddziąsłowym) dochodzi do stanów zapalnych, które powodują krwawienie, wysięki i obrzęki. Taki stan zapalny powoduje wzrost poziomu cukru, a wysoki poziom glikemii wpływa na utrudnione gojenie i doprowadza do trudno gojących się ran.

 

3. Jak często pacjent z cukrzycą powinien zgłaszać się na wizyty kontrolne? Czy są jakieś zabiegi, które powinien regularnie wykonywać u dentysty?

 

Pacjent chory na cukrzycę to pacjent, który powinien być objęty szczególną opieką stomatologiczną i częstszymi kontrolami w gabinecie – najlepiej, by odbywały się one co trzy miesiące. Diabetyk wymaga odpowiedniego przygotowania do zabiegów stomatologiczno-higienicznych i często osłony antybiotykowej. Warto zauważyć, że cukrzyca jest chorobą ogólnoustrojową i często osoby się z nią zmagające są także pacjentami kardiologicznymi, nefrologicznymi, okulistycznymi. Pamiętajmy, że bakterie zawarte w płytce bakteryjnej i kamieniu nazębnym mogą spowodować nawet zapalenie mięśnia sercowego.